Prodajom udjela u poslovnom društvu „Hidroenergija” ispod realne cijene kontroverzni biznismeni Ranko Ubović i Aleksandar Mijajlović oštetili su državni budžet za najmanje 188.000 eura, pokazalo je istraživanje Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS). Ubović i Mijalović su 2018. godine prodali 60 odsto „Hidroenergije” za samo 300 hiljada eura, odnosno osam puta manje nego što je firma knjigovodstveno vrijedjela, pa su samim tim i platili znatno manji porez, imajući u vidu tržišnu vrijednost prodatog udjela.
Dokumentacija o ovim transakcijama, odosno pravnim mahinacijama, koju je MANS pribavio, pokazuje da bi u ovom slučaju bilo posla za organe koji se bave utrđivanjem krivične odgovornosti, s obzirom na to da crnogorski zakon ne omogućava Poreskoj upravi da utvrđuje tržišnu vrijednost prodatih udjela.
Komanija „Hidroenergija Montenegro”, uključena u izgradnju malih hidroelektrana i milionska ulaganja, bila je u jednom trenutku u većinskom vlasništvu firme „Bemaks”, koja zatim prebacuje vlasništvo na povezana lica. Prema istraživanju MANS-a, posao ove firme kreće ulaskom „Bemaksa” u strukturu vlasništva na kraju 2011. godine, kada grade osam malih hidroelektrana. Tada su preuzeli 60 odsto, a za to je plaćeno 500.000 eura.
Ističe se da su vrijednost nekretnina i firme rasli godinama kasnije, a 2013. godine „Bemaks” je prenio po 25 odsto svog udjela na Ranka Ubovića i na Aleksandra Mijajlovića.
– Njih dvojica su se obavezali da „Bemaksu” plate po nepunih 95.000 eura. Postoji više dokaza da su Ubović, a posebno Mijajlović, povezani sa „Bemaksom” – piše u istraživanju MANS-a.
Objašnjeno je da je u januaru 2015. godine „Bemaks” prodao preostalih deset odsto pomenutim biznismenima, pa su tako Ubović i Mijajlović postali vlasnici 60 odsto akcija.
MANS navodi da je 2018. godine vrijednost kapitala „Hidroenergije” bila 26 puta veća nego kad su Ubović i Mijajlović kupili imovinu te firme.
– Ukupna neraspoređena dobit firme na kraju te godine bila je preko 3,6 miliona eura, a vrijednost kapitala skoro četiri miliona eura. U toku 2018. godine Ubović i Mijajlović su prodali Ranku Radoviću 60 odsto „Hidroenergije” za samo 300 hiljda eura – navodi se u istraživanju.
MANS ukazuje da je Radović postavljen za izvršnog direktora „Hidroenergije” kada je „Bemaks” ušao u vlasničku strukturu te firme. Pojašnjava se da je u 2013. godini ukupan kapital firme bio nepunih 150 hiljada eura, a na kraju 2018. godine skoro četiri miliona eura.
– Dakle, na kraju te godine, 60 odsto kompanije knjigovodstveno je vrijedjelo oko 2,4 miliona eura, ali su ga Ubović i Mijajlović prodali za osam puta manji iznos, odnosno za samo 300 hiljada eura. Potrebno je naglasiti da je knjigovodstvena vrijednost kompanije u ovom slučaju manja od njene realne vrijednosti, jer ona ne uključuje buduće prilive kompanije koja ima zagarantovan plasman svojih proizvoda, odnosno subvencionirane cijene proizvedene električne energije. Zakon o porezu na dohodak fizičkih lica predviđa da fizička lica plaćaju stopu od 9 odsto na kapitalne dobitke, pri čemu oporezivi prihod po osnovu kapitalnog dobitka predstavlja razliku između prodajne i nabavne cijene – ukazano je u istraživanju MANS-a.
Objašnjava se da pošto su Ubović i Mijajlović kupili svoje udjele za 280.000 eura, a prodali ih za 300.000 eura, to znači da njihov oporezivi prihod iznosi ukupno 20.000 eura, odnosno da je ukupan iznos poreza koji je trebalo da plate samo 1.800 eura.
– Da su svoj udio prodali po knjigovodstvenoj vrijednosti kompanije, odnosno za 2,4 miliona eura, ukupan iznos poreza koji bi morali platiti iznosio bi skoro 190.000 eura. Dakle, prodajom udjela u „Hidroenergiji” ispod realne cijene, Ubović i Mijajlović su oštetili državni budžet za najmanje 188.000 eura – naglasili su iz MANS-a.
Oni kažu da zakon omogućava utaju poreza na kapitalnu dobit, jer za razliku od zakona u zemljama okruženja, crnogorski zakon ne omogućava Poreskoj upravi da utvrđuje tržišnu vrijednost prodatih udjela.
– Naime, crnogorski zakon predviđa da oporezivi prihod po osnovu kapitalnog dobitka predstavlja „razliku između prodajne i nabavne cijene imovine” – navodi se u istraživanju MANS-a.
M.V.


Biznis razvijali uz pomoć državnih kredita

Kako se navodi u istraživanju MANS-a, uz pomoć veoma povoljnog državnog kredita i sredstava „Bemaksa” nakon ulaska u vlasništvo, „Hidroenergija” gradi osam malih hidroelektrana. Pojašnjava se da su troškovi izgradnje tih objekata smanjeni zahvaljujući i rekonstrukciji puteva, koje je finansirala država.
– Taj državni posao, čija je ekonomska opravdanost veoma upitna, dobio je „Bemaks”, koji je u trup puta ugradio cijevi malih hidroelektrana. Uz to, „Hidroenergija” je oslobođena i plaćanja komunalija, jer je utvrđeno da gradi objekte od javnog interesa – naveli su u MANS-u.
Ističe se da su u „Hidroenergiji” 2018. godine imali preko tri miliona eura prihoda od prodate električne energije, i da imaju koncesiju na 27 godina, pa samim tim garantovan otkup. Stoga, kako se navodi, neće imati problem ni da vraćaju milionske kredite, koje su uzeli kod komercijalnih banaka.


Zakoni zemalja u okruženju omogućili provjere

Kako objašnjavaju u MANS-u, za razliku od crnogorskih zakonskih odredbi, hrvatski zakon definiše da dohodak od kapitala čini „razlika između ugovorene prodajne cijene, odnosno primitka utvrđenog prema tržišnoj vrijednosti finansijske imovine koja se otuđuje i nabavne vrijednosti”.
– U tom zakonu se navodi: ako dohodak od kapitala po osnovi kapitalnih dobitaka nije utvrđen ili nije prijavljen po tržišnim cijenama, dohodak će utvrditi Porezna uprava prema tržišnim cijenama – navode u MANS-u.
Ističu da je u zakonu Republike Srbije propisano da „za svrhu određivanja kapitalnog dobitka, u smislu ovog zakona, prodajnom cijenom se smatra ugovorena cijena, odnosno tržišna cijena koju utvrđuje nadležni poreski organ ako ocijeni da je ugovorena cijena niža od tržišne”.
– Takve odredbe nema u crnogorskom zakonu. Takođe, na prodaju udjela u Crnoj Gori se plaća porez od devet odsto, u Hrvatskoj 12 odsto, a u Srbiji 15 odsto – navedeno je u istraživanju MANS-a.